'Zachtheid overwint hardheid, het tere gaat boven kracht. Wat kneedbaar is, is altijd superieur aan wat onbeweeglijk is. Dit is het principe van het controleren der dingen door erin mee te
gaan, van meesterschap door aanpassing.’
Lao Tzu c.604vC-531vC, Chinees filosoof, oprichter van het Taoisme
Dit vind ik een mooi citaat. Het geeft aan dat je met verandering verder komt in het leven dan met hetzelfde blijven, niets doen, starheid. Dat het in het leven juist aankomt op
verandering!
Mensen komen voor hulp of begeleiding als ze merken dat het op de oude, vertrouwde manier niet meer werkt. Als ze dreigen vast te lopen wanneer ze de koers niet veranderen.
Wat verander je dan? Wat wordt de nieuwe richting?
Je komt een heel eind door de huidige situatie af te zetten tegen de gewenste situatie.
Wat is de huidige situatie, hoe voelt het nu? Hoe zou je willen dat het was, hoe zou je je willen voelen? Welke verandering is nodig om van de huidige situatie naar de gewenste situatie te komen?
Daarbij ga je uit van wat binnen je eigen macht of bereik ligt. Je kunt er immers niet van uit gaan dat de ander wel zal veranderen of je omgeving. Je kunt anderen niet veranderen als jezelf niet
eerst verandert. Pas als jezelf de buitenwereld anders benadert, zullen mensen ook anders op jou gaan reageren. Als je dat door hebt kun je beginnen aan het zelf veranderen van je leven,
beginnend bij verandering van denken, zeggen en doen. In het geval van een probleem is het nut van verandering, dingen anders doen, vrij helder. Mensen komen voor hulp omdat ze bewust zijn van
het feit dat ‘iets’ niet gaat zoals ze willen dat het gaat. Ze zijn dus bewust onbekwaam. Dit is de tweede fase van een leerproces dat uit vier fasen bestaat. De eerste fase is de fase van
‘onbewust onbekwaam’ zijn. Je bent je dan (nog) niet bewust dat je bepaalde dingen niet beheerst of dat er dingen zijn die beter kunnen. Daarna wordt je je gewaar dat het niet lekker loopt of dat
je steeds dezelfde problemen of moeilijkheden ervaart. Je bent je dan bewust van het feit dat er iets is dat je niet beheerst. Je gaat hulp zoeken. Je probeert iets te leren of je nieuw gedrag
eigen te maken. Je doet je best en oefent deze nieuwe vaardigheden. In deze derde fase van het leerproces ben je ‘bewust bekwaam’, je bent je erg bewust van wat je aan het doen bent en het voelt
nog enigszins onwennig of gekunsteld. Wanneer je dit nieuwe gedrag maar vaak genoeg herhaald wordt het vanzelf eigen. Je bent je niet meer bewust van deze nieuwe vaardigheid en het gaat vanzelf.
Dit is de laatste fase van het leerproces, je bent ‘onbewust bekwaam’.
Maar wat als alles je voor de wind gaat, als er geen ´echte´ problemen zijn? In hoeverre moet je wachten op probleemsituaties om te veranderen, om beter te worden dan je huidige ik?
Er van uitgaande dat je je in de eerste fase van het leerproces nog helemaal niet bewust bent van het feit dat er dingen zijn die beter kunnen, zou je in zo’n rustige fase van je leven eens
kritisch naar jezelf kunnen kijken om te onderzoeken welke eigenschappen, vaardigheden of gedragingen aangepakt kunnen worden om een beter versie van jezelf te worden. Eerlijk naar jezelf kijkend
word je je vast bewust van dit soort verbeterpunten die eerder deel uitmaakte van je onbewuste zijn. Je kunt jezelf de vraag stellen: ‘ben ik de persoon die ik wil zijn?’
Wat voor een moeder/vader wil ik zijn? Wat voor een dochter/zoon? Wat voor een vriend/vriendin? En vervolgens: ben ik dat ook? In hoeverre wijkt hoe je vandaag de dag bent, af van hoe je zou
willen zijn? Wat zou een betere versie van jezelf anders doen? Wanneer je dat onderzoekt zet je al bijna vanzelf een leerproces in gang. Je gaat immers van de fase ‘onbewust onbekwaam’ naar de
fase ‘bewust onbekwaam’ en dat kan weer aanzetten tot verandering in de richting van ‘bewust bekwaam’. Van zoeken hoe het anders kan naar proberen of het werkt. En als je dan maar vaak genoeg je
nieuwe vaardigheden toepast totdat ze eigen zijn geworden, ben je beland in de fase ‘onbewust bekwaam’. Je hebt daadwerkelijk een betere zelf gerealiseerd!